Openbaring: De Sabbat

 Openbaring: Rechtvaardiging door Geloof

De Sabbat

Vorige keer hebben wij gezien dat God een merkteken heeft dat te maken heeft met Zijn wet en dat het beest hier iets in de plek voor zet.

Toen zagen we twee specifiekere geboden die als een teken werden omschreven. Het feest van ongezuurde broden en de Sabbat.

Welke van de twee verdient de aandacht?

Het feest van de ongezuurde broden was een jaarlijks feest ingesteld in de tijd van Mozes.

Zo waren hier meerdere feesten van. Sommige van deze feesten werden ook sabbatten genoemd.

Bijvoorbeeld:

Leviticus 23:27 Alleen op de tiende dag van deze zevende maand is de Verzoendag. U moet een heilige samenkomst houden. U moet uzelf dan verootmoedigen en de HEERE een vuuroffer aanbieden.

31. U mag geen enkel werk doen. Het is een eeuwige verordening, al uw generaties door, in al uw woongebieden.

32. Het moet voor u een sabbat zijn, een dag van volledige rust, en u moet uzelf verootmoedigen. 's Avonds, op de negende dag van de maand, moet u uw sabbat vieren, vanaf de avond tot aan de volgende avond.

Zo was er dus deze indeling:

2 Kronieken 8:13 om volgens het voorschrift voor elke afzonderlijke dag te offeren, overeenkomstig het gebod van Mozes voor de sabbatten, voor de nieuwemaansdagen, en voor de feestdagen, drie keer per jaar: op het Feest van de ongezuurde broden, en op het Wekenfeest en op het Loofhuttenfeest.

Maar deze dagen hoeven niet meer gehouden te worden sinds Jezus kwam als onze Hogepriester voor een hemels heiligdom:

Kolossenzen 2:16 Laat dus niemand u veroordelen inzake eten of drinken, of op het punt van een feestdag, een nieuwe maan of de sabbatten.

17. Deze zaken zijn een schaduw van de toekomstige dingen, maar het lichaam is van Christus.

De wekelijkse Sabbat echter is iets anders. Dit wordt vaak dé Sabbat van de Heer genoemd (in het Grieks ontbreekt et woord 'de' hier in Kolossensen 2).

Het was een dag dat we al voor de zondeval of enige Jood zien ingesteld worden bij de schepping:

Genesis 2:1 Zo zijn de hemel en de aarde voltooid, en heel hun legermacht.

2. Toen God op de zevende dag Zijn werk, dat Hij gemaakt had, voltooid had, rustte Hij op de zevende dag van al Zijn werk, dat Hij gemaakt had.

3. En God zegende de zevende dag en heiligde die, want daarop rustte Hij van al Zijn werk, dat God schiep door het te maken.

Het wordt ingedeeld in de tien geboden, waarvan alle andere negen door iedereen wel geaccepteerd wordt als moreel en nog steeds iets wat we zouden moeten houden. Dit zijn geboden tegen dingen als afgoderij, moord, overspel of stelen. 
Als alle 9 gehouden moeten worden, waarom die ene dan ook niet?

Jakobus citeert de tien geboden als de wet van vrijheid die we nog horen te houden:

Jakobus 2:10 Want wie de hele wet in acht neemt, maar op één punt struikelt, die is schuldig geworden aan alle geboden.

11. Immers, Hij Die gezegd heeft: U zult geen overspel plegen, heeft ook gezegd: U zult niet doodslaan. Als u dan geen overspel bedrijft, maar wel doodslaat, bent u toch een wetsovertreder geworden.

12. Spreek zó en handel zó als mensen die geoordeeld zullen worden door de wet van de vrijheid.

Dit is de koninklijke wet van liefde. Als we ze allemaal ook op de letterlijke manier houden, waarom het vierde gebod van de Sabbat dan niet?

We moeten onthouden in het lezen van het nieuwe testament dat er veel Joden (of zelfs heidenen) waren die ervan overtuigd waren dat meer dagen gehouden moesten worden terwijl dit niet hoeft. Later werd dit ook een probleem in de kerk met vaste vastendagen of de datum van pasen. Maar dit zijn geen feesten ingesteld door God voor ons. Ze zijn geboden van mensen. De ene houdt de ene dag hoger en de ander een andere dag. Hierin is vrijheid. Hetzelfde geldt voor die feestdagen in het oude testament bij Mozes ingesteld die voor ons niet gelden. Deze feestdagen waren sterk verbonden met de tempel die wij nu niet meer hebben.

Maar de wekelijkse Sabbat, wij voelen het aan, is wel wat meer dan een gebod van mensen. 

Het werd gezien als een teken van hét verbond waar God verbonden was met Zijn volk, maar het wordt zelfs toegepast op de vreemdeling en niet slechts de Jood:

Jesaja 56:3 Laat de vreemdeling die zich bij de HEERE gevoegd heeft, niet zeggen:

De HEERE heeft mij geheel en al van Zijn volk gescheiden;

laat de ontmande niet zeggen:

Zie, ik ben maar een dorre boom.

4. Want zo zegt de HEERE

over de ontmanden die Mijn sabbatten in acht nemen,

verkiezen wat Mij behaagt,

en vasthouden aan Mijn verbond:

5. Ik zal hun in Mijn huis en binnen Mijn muren een plaats en een naam geven,

beter dan die van zonen en dan die van dochters;

een eeuwige naam zal Ik ieder van hen geven,

een naam die niet uitgewist zal worden.

6. En de vreemdelingen die zich bij de HEERE voegen

om Hem te dienen en om de Naam van de HEERE lief te hebben,

om Hem tot dienaren te zijn;

allen die de sabbat in acht nemen, zodat zij hem niet ontheiligen,

en die aan Mijn verbond vasthouden:

7. hen zal Ik ook brengen naar Mijn heilige berg,

en Ik zal hen verblijden in Mijn huis van gebed.

Hun brandoffers en hun slachtoffers zullen welgevallig zijn op Mijn altaar.

Want Mijn huis zal een huis van gebed genoemd worden voor alle volken.

De Sabbat was zo dus sterk verbonden met het verbond:

Ezechiël 20:12 Ook heb Ik hun Mijn sabbatten gegeven, om een teken te zijn tussen Mij en hen, zodat zij zouden weten dat Ik de HEERE ben Die hen heiligt.

13. Maar in de woestijn werd het huis van Israël Mij ongehoorzaam. Zij gingen niet in Mijn verordeningen en verwierpen Mijn bepalingen – de mens die ze doet, zal erdoor leven. Verder ontheiligden zij Mijn sabbatten zeer, zodat Ik zei dat Ik Mijn grimmigheid over hen in de woestijn zou uitstorten door een einde aan hen te maken.

Maar hoe is hieraan iets veranderd door het beest? Hoe kan hier een merkteken van worden gemaakt?

Het zal vanzelfsprekend zijn wanneer we weten wanneer de zevende dag eigenlijk is. Deze zevende dag is op zaterdag (technisch gezien vrijdagavond tot zaterdagavond). Dit is de rustdag waar God rustte van zijn werk en die Hij heiligde bij de schepping. 

We zien dit nog zelfs in sommige talen waar het woord van zaterdag sterk lijkt op Sabbat.

Het Arabisch, Grieks, Bosnisch, Latijns en Russisch zijn hier voorbeelden zijn. In veel landen is de zaterdag ook nog gewoon officieël de zevende dag inclusief in Israël waar het Joodse volk nog leeft en nog steeds de zaterdag houdt.

Waarom wordt dan nu de zondag gehouden? Is hier een Bijbels reden voor?

Verrassend genoeg is hier vrij weinig over te zeggen.

Sommigen zeggen dat het naar de zondag is overgegaan door de opstanding van Jezus, maar hier is geen Bijbelvers voor. Waarom houden we de zaterdag niet waar Jezus rustte in het graf? 
Sommigen halen Bijbelstukken aan waar de apostelen op de eerste dag van de week (zondag) bij elkaar kwamen om bijvoorbeeld brood te breken. Maar later lezen we dat ze elke dag brood braken en het voelt als een grote stap om te zeggen dat omdat ze wel eens bij elkaar kwamen op zondag de Sabbat veranderd is in zondag. Tegelijkertijd zien we ook dat de apostelen, ook Paulus de apostel van de heidenen, de gewoonte had om op de Sabbat in de Synagoge te gaan en te prediken. Ze kwamen zelfs ook om andere reden samen op de Sabbat (zaterdag):

Handelingen 16:13 En op de dag van de sabbat gingen wij de stad uit, de rivier langs, waar het gebed gewoonlijk plaatsvond; en nadat wij daar waren gaan zitten, spraken wij tot de vrouwen die er samengekomen waren.

Als het bijeenkomen op zondag een goede reden is om het te houden, dan zijn we ook gebonden om de Sabbat te houden. Meer zelfs, want dit heeft tenminste een duidelijk gebod.

De sterkste reden die mensen voor de zondag kunnen aanhalen is misschien in Korinthe:

1 Korinthe 16:1 Wat nu de inzameling voor de heiligen betreft, moet u het net zo doen als ik het aan de gemeenten in Galatië opgedragen heb:

2. Op elke eerste dag van de week moet ieder van u bij zichzelf iets opzijleggen om op te sparen wat in zijn vermogen is, opdat de inzamelingen niet pas dan gehouden worden, wanneer ik gekomen ben.

3. En wanneer ik bij u gekomen ben, zal ik hen die u daarvoor geschikt acht, met brieven sturen om uw gave naar Jeruzalem over te brengen.

Meesten zien dit dan als een collecte in een bijeenkomst.

Maar dat is niet wat hier gebeurd. Zij legde wat geld opzij bij hunzelf zodat het geld klaar zou liggen als Paulus kwam. Het was geen collecte in de kerk, maar zij legde slechts wat geld bij hunzelf weg. Een ieder bij zichzelf.

Nogmaals is de sprong van dit vers naar een zondagsverering in plaats van de zevende dag zeer ver.

Hiertegenover staat het duidelijk gebod in de tien geboden van de Sabbat dat geworteld is in de schepping, het feit dat beide Jezus en de apostelen nog steeds op z'n minst de Sabbat gebruikte en de duidelijke verwijzingen in het nieuwe testament naar de tien geboden.

Hier komt het erop aan. De meerderheid is geen argument. Zo spraken de Joodse leiders ook over Jezus.

Vertrouwen we op God en wensen we Hem te volgen waar Hij ook heen gaat? Of zetten we ons gewicht bij de stem van een mens?

Laat een ieder zich ter herinnering brengen van hoe er geschreven staat dat velen misleidt zullen worden.